CHƯƠNG 5
CHƯƠNG 5: LÀM CHỦ KINH TẾ – TỪ TRIẾT HỌC ĐẾN CƠ CHẾ VỐN
Nhìn lại chặng đường hơn 25 năm, tôi thấy rõ một điều: tôi luôn làm chủ kinh tế của mình, chưa từng phụ thuộc hoàn toàn vào ai. Từ những năm sinh viên đi dạy thêm, cho đến khi trở thành giảng viên, viện trưởng, CEO – tôi luôn chọn con đường tự đứng vững bằng trí tuệ và khả năng của mình.
Vì sao tôi chọn nghề giảng viên?
Nhiều người bất ngờ khi biết: tôi chọn làm giảng viên không phải vì “ổn định”, mà vì tự do.
Theo quy định, một giảng viên chỉ cần hoàn thành 270 tiết/năm. Tôi thường hoàn thành chỉ trong một tháng. Mười một tháng còn lại, tôi có quyền tự do làm những việc khác: nghiên cứu, đào tạo, tư vấn, viết sách, kinh doanh.
Chính nghề giảng viên cho tôi cái nền lương ổn định, nhưng cũng cho tôi không gian để sáng tạo và nhân bản thêm nhiều nguồn thu nhập khác.
Đa nguồn thu nhập – tư duy doanh nhân từ sớm
Tôi chưa bao giờ để mình chỉ có một nguồn thu.
Ngoài dạy học, tôi mở các lớp đào tạo riêng.
Tôi tư vấn tuyển sinh cho học viện.
Tôi cộng tác với các chương trình quốc tế, nghiên cứu và phát triển các dự án khoa học.
Tôi viết sách, xuất bản tài liệu, viết báo, báo cáo đề tài.
Mỗi nguồn thu nhập là một “dòng chảy nhỏ”, góp lại thành “dòng sông lớn”.
(*) Bài học tôi rút ra: muốn tự do, phải có nhiều nguồn vốn. Không ai giàu chỉ từ một cánh cửa – sự giàu có đến từ cả một hệ sinh thái.
Quy luật lợi ích – chìa khóa giải quyết mâu thuẫn
Trong triết học, Lênin từng nói: “Mọi mâu thuẫn đều bắt nguồn từ lợi ích, và muốn giải quyết mâu thuẫn thì phải giải quyết lợi ích.”
Tôi áp dụng điều này vào đời sống và quản trị. Khi làm việc với đồng nghiệp hay đối tác, tôi luôn hỏi: “Họ thiếu gì? Họ cần gì?” – rồi tôi tìm cách cho trước đúng lợi ích đó.
Khi tôi giải quyết được vấn đề kinh tế cho họ, mâu thuẫn tự tan biến, sự hợp tác tự hình thành.
Trong kinh doanh cũng vậy: đừng chỉ bán sản phẩm, hãy giải quyết lợi ích cốt lõi của khách hàng.
Tư duy nền tảng số – biến tri thức thành dòng chảy giá trị
Tôi đặc biệt tâm đắc với tư duy Platform – nền tảng số.
Một nền tảng giống như “chợ” – nơi kết nối người cung và người cầu. Uber, Grab đã chứng minh điều đó. Và tôi tin, trong tri thức cũng vậy: phải có nền tảng để người có kiến thức gặp người cần kiến thức.
Chính vì vậy, tôi tham gia xây dựng Viện – Học viện – sân chơi số. Ở đó, giảng viên, tiến sĩ, chuyên gia không chỉ dạy, mà còn đóng gói tri thức thành sản phẩm, đưa lên nền tảng để hàng triệu người có thể tiếp cận.
Đây chính là cách thương mại hóa tài sản trí tuệ theo cơ chế vốn: tri thức trở thành sản phẩm, sản phẩm thành dòng tiền, dòng tiền nuôi tiếp tri thức.
Định hướng cho sinh viên – kiếm tiền bằng chuyên môn
Tôi thường nói với sinh viên: “Đừng đi bưng bê, chạy bàn. Hãy kiếm tiền từ đúng chuyên môn em đang học.”
Một sinh viên luật có thể đi thực tập tại văn phòng luật. Một sinh viên truyền thông có thể làm part-time cho công ty truyền thông. Một sinh viên triết có thể hỗ trợ nghiên cứu, viết báo, dịch thuật.
Làm như vậy, các em vừa có thu nhập, vừa xây dựng quan hệ nghề nghiệp, vừa chuẩn bị nền tảng cho tương lai.
Đó chính là bước đầu tiên của việc đóng gói tri thức thành vốn.
Tư duy di sản – tài sản cho thế hệ sau
Tôi không chỉ nghĩ cho bản thân. Tôi nghĩ đến con cái, thế hệ mai sau.
Mỗi công trình nghiên cứu, mỗi cuốn sách, mỗi bài giảng – tôi coi đó là di sản trí tuệ. Một ngày nào đó, khi tôi không còn, di sản ấy vẫn ở lại, trở thành vốn cho con cháu, cho học trò, cho cộng đồng.
(*).Bài học doanh nhân: đừng chỉ nghĩ đến lợi nhuận trước mắt. Hãy nghĩ đến di sản lâu dài – tài sản trí tuệ có thể truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
NHỮNG BÀI HỌC DOANH NHÂN & BÁN HÀNG TỪ HÀNH TRÌNH
Làm chủ kinh tế bằng nhiều nguồn thu nhập. Đừng bao giờ để mình phụ thuộc vào một cánh cửa.
Giải quyết lợi ích trước khi bán hàng. Khi lợi ích khách hàng được đảm bảo, việc bán chỉ là hệ quả.
Tư duy nền tảng số. Hãy tạo sân chơi kết nối cung – cầu tri thức, biến nó thành cơ chế vốn.
Định hướng kiếm tiền từ chuyên môn. Bán hàng giỏi nhất là bán chính giá trị mình học, mình biết.
Tư duy di sản. Mọi sản phẩm trí tuệ đều có thể trở thành tài sản truyền đời – nếu biết đóng gói và thương mại hóa.
LỜI KẾT
Hơn 25 năm qua, tôi đã đi từ một sinh viên làm thêm để tự nuôi mình, đến một giảng viên – viện trưởng – CEO, và hôm nay là Nữ hoàng Học viện Triết học Phelan.
Điều duy nhất giúp tôi đi xa đến vậy, chính là nguyên lý:
"Đóng gói tài sản trí tuệ – Thương mại hóa – Vận hành như cơ chế vốn."
Và đó cũng là thông điệp tôi muốn gửi đến bạn:
Bạn đang nắm trong tay những tài sản trí tuệ quý giá. Đừng để nó nằm im. Hãy biến nó thành vốn – để bạn làm chủ cuộc đời mình, để bạn tạo ra di sản cho thế hệ sau, và để bạn trở thành doanh nhân của chính trí tuệ mình.
CHƯƠNG 5 (tiếp theo): NGHỆ THUẬT CHO ĐI – VÔ VI TRONG DOANH NHÂN TRÍ TUỆ
Có một điều tôi nghiệm ra sau hơn 20 năm: mọi sự thịnh vượng đều bắt đầu từ việc cho đi trước.
Tôi đã cho đi rất nhiều – tri thức, công sức, cả tiền bạc. Có lúc tôi dạy miễn phí, có lúc tôi tư vấn mà không lấy đồng nào, có lúc tôi hỗ trợ sinh viên chỉ để các em có thêm cơ hội.
Nhiều người hỏi: “Cho đi nhiều thế, chị có sợ mình thiệt không?” Tôi mỉm cười: “Thực ra, cái tôi nhận lại lớn hơn nhiều.”
Cho đi – và dòng chảy quay về
Khi tôi cho đi, người khác nhìn thấy sự chân thành. Họ giới thiệu tôi đến những
mối quan hệ mới. Họ mở cho tôi những cánh cửa. Họ trao cho tôi những cơ hội mà tiền không thể mua.
Tôi từng cho đi một buổi tư vấn miễn phí, đổi lại là một hợp đồng hợp tác trị giá hàng tỷ đồng.
Tôi từng đầu tư cho một sinh viên khó khăn, để rồi sau này em trở thành cộng sự đắc lực.
Tôi từng viết báo, chia sẻ nghiên cứu mà không nhận thù lao, để rồi được mời vào những dự án quốc gia, quốc tế.
Tôi hiểu ra: cho đi không phải để nhận lại ngay, mà để gieo một dòng chảy giá trị. Khi dòng chảy ấy quay về, nó lớn gấp bội.
Vô vi – đỉnh cao của tự do
Suốt nhiều năm, tôi thực hành cho đi, nhưng chỉ đến khi gặp những cộng sự đặc biệt, tôi mới gọi tên được: đó chính là vô vi.
Vô vi không phải là buông xuôi, mà là không toan tính nhỏ nhen. Khi ta sống vì đại cục, vì lợi ích chung, tự nhiên cái riêng cũng đủ đầy.
Tôi nhớ có lần triển khai dự án KA – UNI, một khóa học trị giá 2000 đô/người. Lúc đầu tôi lo lắng: “Mình có làm được không?” Nhưng rồi tôi thả lỏng, đặt niềm tin, tập trung làm tốt nhất cho học viên. Kết quả, chương trình thu hút hàng tỷ đồng vốn và hàng trăm người tham gia.
Tôi nhận ra: khi ta chỉ cần xanh như chiếc lá, thì ánh nắng, mưa gió, dưỡng chất… sẽ tự tìm đến.
Từ cho đi đến cơ chế vốn
Nếu chỉ cho đi rồi dừng lại, có lẽ mọi thứ sẽ trôi qua vô nghĩa. Nhưng tôi chọn cách đóng gói lại những gì đã cho đi, biến nó thành tài sản trí tuệ, và thương mại hóa theo cơ chế vốn.
Những buổi tư vấn, tôi ghi lại, biên tập thành tài liệu – đó là sản phẩm đào tạo.
Những trải nghiệm cộng đồng, tôi viết thành sách – đó là thương hiệu cá nhân.
Những nghiên cứu, tôi đưa vào nền tảng – đó là cơ chế vốn tri thức.
Nhờ thế, cái cho đi không mất đi, mà nhân lên gấp bội – trở thành nguồn thu nhập, thành vốn liếng lâu dài.
Bài học doanh nhân từ triết lý vô vi
Cho đi trước – nhận lại sau. Hãy gieo giá trị trước, lợi ích sẽ tự quay về.
Niềm tin là vốn quý. Người ta giúp bạn không vì bạn trả tiền, mà vì họ tin bạn.
Đóng gói giá trị cho đi. Mỗi bài học, trải nghiệm, tri thức cho đi đều có thể biến thành sản phẩm trí tuệ.
Vô vi trong kinh doanh. Đừng toan tính nhỏ nhen. Hãy hướng về lợi ích chung, rồi cái riêng sẽ đủ đầy.
Cơ chế vốn trí tuệ. Khi tri thức được đóng gói và thương mại hóa, nó trở thành tài sản có thể sinh lợi và tái đầu tư.
Lời nhắn từ PPAQ
Ngày hôm nay, tại PPAQ – Học viện Triết học Phelan, chúng tôi biến triết lý “cho đi – vô vi – thương mại hóa” thành một hệ thống:
Khóa học không chỉ để học, mà để nhân bản thành tài sản trí tuệ.
Dự án không chỉ để triển khai, mà để xây dựng vốn xã hội.
Tri thức không chỉ để lưu giữ, mà để thương mại hóa thành dòng tiền.
Và thông điệp tôi muốn chia sẻ là:
"Bạn cũng có thể làm điều đó. Hãy bắt đầu từ việc cho đi – nhưng đừng quên đóng gói giá trị ấy, thương mại hóa nó, và vận hành như một cơ chế vốn. Khi ấy, bạn không chỉ giàu có, mà còn tự do và bền vững."