CHƯƠNG 4
TRIẾT HỌC – TỪ LỚP HỌC ĐẾN CƠ CHẾ VỐN TRÍ TUỆ
Có lần một sinh viên hỏi tôi:
“Cô ơi, tại sao người ta nói hôn nhân là nấm mồ của tình yêu?”
Tôi không trả lời bằng lý thuyết, mà kể một câu chuyện. Tôi nói: tình yêu khi chưa ràng buộc, nó là tự do. Người nam trao sự bảo vệ, người nữ trao sự dịu dàng. Cả hai đều cho nhau khoảng trời riêng. Nhưng khi hôn nhân bị trói buộc bằng tờ giấy A4, khi tự do biến mất, thì tình yêu dễ biến thành xiềng xích. Và từ đó, “nấm mồ” xuất hiện.
Sinh viên ngồi lặng đi, rồi tự rút ra bài học: “À, hóa ra hôn nhân không phải nấm mồ, mà là một chặng mới – nếu ta vẫn giữ cho nhau tự do.”
Đó chính là cách tôi dạy triết: không áp đặt, mà mở lối để người học tự khám phá.
Từ câu chuyện triết học đến bài học kinh doanh
Nghe có vẻ xa lạ, nhưng cách dạy triết này chính là bài học kinh doanh. Bởi vì:
Trong giáo dục, tôi không “bán” kiến thức, tôi đóng gói tri thức thành trải nghiệm.
Trong kinh doanh, người bán hàng không chỉ trao sản phẩm, mà trao cho khách hàng câu chuyện để họ tự nhận ra giá trị.
Đó chính là nghệ thuật đóng gói tài sản trí tuệ – biến một bài giảng thành một sản phẩm có giá trị thương mại.
Mèo và hổ – bài học từ sự biến đổi
Tôi thường kể với sinh viên: một cô gái khi yêu giống như con mèo nhỏ – dịu dàng, cần che chở. Nhưng khi lập gia đình, gánh vác hàng chục trách nhiệm – cơm nước, con cái, đối nội đối ngoại – thì cô ấy buộc phải trở thành con hổ.
Bài học là gì?
- Không thể trách cô ấy thay đổi. Chính hoàn cảnh, chính “khách quan” đã khiến cô ấy trưởng thành và biến đổi.
Với doanh nhân cũng vậy: thị trường thay đổi, hoàn cảnh thay đổi. Nếu ta không chịu biến đổi, không “hóa từ mèo thành hổ”, thì sẽ bị đào thải.
Đào tạo bằng câu chuyện – bán hàng bằng trải nghiệm
Khi dạy, tôi không bắt sinh viên chép lý thuyết. Tôi kể chuyện. Tôi đặt câu hỏi. Tôi cho họ tình huống thực tế.
Ví dụ: tôi hỏi họ – “Tại sao nhiều bạn trẻ hôm nay trở thành nô lệ công nghệ, đi học để rồi bỏ học đi chạy giao hàng?” Tôi không phán xét, mà để họ tự trả lời: vì thiếu định hướng, thiếu tư duy, thiếu tự chủ.
Đó chính là triết học trong đào tạo – đưa người học đến chỗ tự nhận thức.
Trong kinh doanh, nguyên lý này cũng đúng: bán hàng không phải là thuyết phục khách hàng, mà là tạo trải nghiệm để họ tự thấy sản phẩm cần thiết.
Nuôi dạy con – bài học đầu tư dài hạn
Khi nuôi dạy con, tôi không ép con học theo “truyền thống” hay theo “điểm số”. Tôi quan sát con thích gì, và đầu tư cho nó từ sớm. Con tôi mê nghệ thuật, vậy là từ 3 tuổi, tôi đã cho con học vẽ, học biểu diễn.
Nhiều người bảo: “Như thế là nuông chiều.” Nhưng tôi biết: mỗi con người có một thiên hướng – đó là tài sản trí tuệ riêng. Nếu biết đầu tư đúng lúc, nó sẽ trở thành vốn liếng cả đời.
Với doanh nhân, đây chính là chiến lược: phát hiện tài sản trí tuệ tiềm ẩn, đầu tư từ sớm, rồi thương mại hóa nó khi đến thời điểm chín muồi.
Triết học ứng dụng – từ lớp học đến thương trường
Nhìn lại, tôi thấy: tất cả những gì mình làm – kể chuyện, đào tạo, nuôi dạy con, tư vấn nghề nghiệp – đều xoay quanh một nguyên lý:
"Tri thức phải được đóng gói – và thương mại hóa qua cơ chế vốn."
Một bài giảng, đóng gói thành khóa học.
Một câu chuyện, đóng gói thành sách.
Một trải nghiệm đào tạo, đóng gói thành mô hình nhượng quyền.
Khi được đóng gói, tri thức không chỉ phục vụ một lớp học nhỏ, mà có thể lan tỏa toàn cầu. Nó trở thành tài sản trí tuệ – thứ có thể đầu tư, sinh lời, và tái đầu tư.
Bài học cho doanh nhân và người bán hàng
Đóng gói tri thức thành sản phẩm: Đừng bán kiến thức rời rạc, hãy biến nó thành trải nghiệm cụ thể.
Khách quan quyết định chủ quan: Đừng trách khách hàng thay đổi – hãy thay đổi theo thị trường.
Bán hàng bằng câu chuyện: Khi khách hàng tự ngộ ra giá trị, họ sẽ chọn bạn mà không cần ép buộc.
Đầu tư dài hạn: Giống như nuôi dạy con – hãy phát hiện tài sản tiềm ẩn và đầu tư từ sớm.
Thương mại hóa qua cơ chế vốn: Tri thức, khi được đóng gói, chính là vốn – có thể luân chuyển, sinh lợi, và tái tạo giá trị.
LỜI KẾT
Từ một giảng viên triết học, tôi đã học cách kể chuyện để dạy học, kể chuyện để đào tạo, và kể chuyện để kinh doanh.
Ngày hôm nay, tại PPAQ – Học viện Triết học Phelan, chúng tôi biến mỗi tri thức thành một sản phẩm, mỗi sản phẩm thành một cơ chế vốn, và mỗi cơ chế vốn thành một bước đi trên con đường tự do – thịnh vượng.
Đó là thông điệp tôi muốn gửi đến bạn: bạn cũng có tài sản trí tuệ. Đừng để nó ngủ yên. Hãy đóng gói, thương mại hóa, và biến nó thành vốn – để cuộc đời bạn trở thành một doanh nghiệp tri thức đúng nghĩa.
TỪ TƯ VẤN ĐẾN XÁC THỰC – HÀNH TRÌNH BIẾN TRI THỨC THÀNH VỐN
Trong một lần ngồi trò chuyện với các đồng nghiệp, tôi được hỏi:
“Tại sao chị lại tham gia tư vấn cho nhiều dự án công nghệ và ứng dụng đến vậy? Chẳng phải chị là người của triết học sao?”
Tôi chỉ cười và trả lời: “Triết học đâu chỉ ở trong sách. Triết học chính là cách ta làm cho những giá trị vô hình trở thành hữu hình – và đó là con đường thương mại tài sản trí tuệ.”
Khi tri thức cần được xác thực
Tôi đã đồng hành tư vấn cho nhiều dự án: từ KA, Novita đến MBTAG. Mỗi dự án đều có giá trị riêng, nhưng tất cả đều gặp chung một rào cản: xác thực pháp lý và xã hội.
Một ứng dụng có thể tuyệt vời, một ý tưởng có thể bay bổng, nhưng nếu không được cơ quan chuyên môn thẩm định, thì nó vẫn chỉ là bản nháp. Muốn vươn ra thế giới, trước hết phải được xác thực ở trong nước.
Vậy nên, tôi luôn khuyên các bạn trẻ:
"Đừng chỉ nghĩ đến sản phẩm. Hãy nghĩ đến cơ chế vốn xã hội: sự công nhận từ bộ ngành, hiệp hội, chuyên gia. Chính sự công nhận ấy mới biến sản phẩm từ “tài sản trí tuệ” thành “tài sản vật lý” có giá trị pháp lý và kinh tế."
Cho đi miễn phí – để nhận lại niềm tin
Có dự án từng đề xuất phát triển ứng dụng miễn phí cho hơn 2 triệu sinh viên. Nghe qua, ai cũng lắc đầu: “Miễn phí thì lấy đâu ra lợi nhuận?”
Nhưng tôi lại nghĩ khác. Miễn phí chính là cách gieo niềm tin và mở rộng cộng đồng. Khi sinh viên quen dùng, dữ liệu xã hội hình thành, uy tín thương hiệu tăng lên, thì giá trị thương mại hóa sẽ tự đến.
Đó là bài học mà tôi luôn nhắc trong PPAQ:
"Muốn đi xa, hãy cho trước – nhận sau. Muốn có vốn, hãy tạo niềm tin trước."
Viện PPAQ – sân chơi của các nhà khoa học
Tôi luôn mơ về một không gian nơi triết học, khoa học, và doanh nhân gặp nhau. Và thế là ý tưởng về Viện PPAQ ra đời, được xây dựng trên nền tảng MBTAG.
Tôi gọi đó là “sân chơi của các tiến sĩ và nhà khoa học”. Ở đó, không ai chỉ nói suông. Mỗi luận điểm, mỗi công trình, mỗi ý tưởng đều được xác thực bởi các cơ quan, hiệp hội và cộng đồng khoa học.
Khi đã được xác thực, tài sản trí tuệ ấy sẽ không chỉ dừng lại trong thư viện, mà biến thành sản phẩm – có thể thương mại hóa, có thể nhượng quyền, có thể vận hành như vốn.
Từ triết học đến cơ chế vốn
Tôi nhận ra, tất cả những gì mình làm đều xoay quanh một nguyên lý: biến vô hình thành hữu hình, biến tri thức thành vốn.
Một bài giảng → thành khóa học online → thành sản phẩm nhượng quyền.
Một công trình nghiên cứu → thành cuốn sách → thành tài sản thương hiệu.
Một tư tưởng → thành mô hình quản trị → thành giải pháp bán ra thị trường.
Khi đã có sự xác thực, tri thức không chỉ dừng lại ở giá trị học thuật, mà trở thành tài sản có thể giao dịch và nhân bản.
Bài học cho doanh nhân và người bán hàng
Xác thực là chìa khóa: Sản phẩm hay
đến mấy cũng cần sự bảo chứng của cộng đồng, chuyên gia và pháp lý.
Cho đi miễn phí để gieo niềm tin: Lợi nhuận có thể đến sau, nhưng niềm tin phải đến trước.
Sân chơi trí tuệ là cơ chế vốn: Khi tri thức có chỗ đứng, nó sẽ trở thành tài sản có giá trị giao dịch.
Đóng gói tri thức: Mọi tri thức đều có thể chuyển hóa thành sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh.
Triết học sống trong thương trường: Doanh nhân thành công chính là người biết biến tư tưởng thành vốn và biến vốn thành sự thịnh vượng chung.
LỜI KẾT
Từ việc tư vấn cho một ứng dụng nhỏ, đến xây dựng cả một viện nghiên cứu trên nền tảng công nghệ, tôi càng tin chắc một điều: triết học chính là doanh nghiệp của trí tuệ.
Ở PPAQ, chúng tôi không dừng lại ở giảng dạy. Chúng tôi đóng gói tri thức, thương mại hóa nó, và vận hành nó theo cơ chế vốn trí tuệ.
Và thông điệp tôi muốn gửi đến bạn là:
"Bạn cũng có tài sản trí tuệ. Đừng để nó chỉ là ý tưởng. Hãy xác thực, đóng gói, thương mại hóa, và biến nó thành vốn – để bạn không chỉ là người học, mà trở thành doanh nhân của chính trí tuệ mình."